खाना बनाउनुभन्दा पहिला ध्यान दिनुपर्ने कुराहरू
१. कुनै पनि तरकारी किन्नुभन्दा पहिला राम्रोसँग हेरेर सफा, ताजा तरकारी किन्नुपर्छ र सकभर अर्गानिक होस् ।
२. तरकारीहरू धेरै बेरसम्म पानीमा हालेर राख्नुपर्छ ।
३. तरकारीलाई काटेर धेरै बेरसम्म राख्नुहुँदैन । यसो गर्दा तरकारीमा भएको भिटामिन नष्ट भएर जान्छ र बाहिरको किटाणु पनि प्रवेश हुन सक्छ । त्यसैले पकाउने बेला मात्र काट्नुपर्दछ ।
४. तरकारी काट्नुभन्दा पहिला राम्रोसँग सफा पानीले पखालेर काट्नुपर्दछ । किनकि आजकाल तरकारीमा विषादीको प्रयोग ज्यादै नै भएको पाइएको छ ।
५. तरकारीलाई चाहिनेभन्दा ज्यादा पकाउनुहुँदैन । किनकि यसमा भएका भिटामिनहरू नष्ट हुन सक्छ ।
६. तरकारी पकाउदा हमेशा छोपेर पकाउनु पर्दछ ।
७. तरकारीमा चाहिने भन्दा बढी पानी हाल्नु हुँदैन यसो गर्दा तरकारीको स्वादमा फरक पर्छ र पोषण तत्व नष्ट हुन्छ ।
८. तरकारी पकाउँदा कुनै पनि किसिमको केमिकल हाल्नुहँदैन । यसले हाम्रो स्वास्थ्यमा असर पर्दछ ।
९. कुनै पनि तरकारीको बोक्रासमेत हालेर पकाउँदा ज्यादै फाइदाजनक हुन्छ तर हामीहरू त्यसको कुनै परवाह नगरी बोक्रा फालेर पकाउने गर्दछौँ, यसले गर्दा बोक्रामा भएको पोषणतत्व खेर जान्छ ।
१०. तरकारी एकपल्ट पकाइसकेपछि घरि–घरि पकाउनाले (तातो बनाउँदा) त्यसमा भएको भिटामिन समाप्त हुने हुन्छ ।
११. सडेगलेको, कीरा लागेको र धेरै दिनको बासी तरकारी पकाउनुहुँदैन । किनकि यसमा धेरै किसिमका किटाणुहरू हुन सक्छन् ।
१२. सकभर तरकारीको बोक्रासमेत पकाएर खानु राम्रो हो । तर त्यसो गर्न नसके पनि बोक्रालाई सकभर पातलो बनाएर तास्ने गर्नुपर्दछ र पोषणतत्व जोगिन्छ ।
हाम्रो समाजमा प्रत्येक जात, जाति, क्षेत्र र भूगोलका आधारमा पनि खानपान फरक–फरक हुन्छ र त्यसैको आधारमा मानिसले फरक–फरक स्वाद र रुचिअनुसार खानेकुराका परिकारहरू बनाएका छन् । जस्तै– हिमाल, पहाड र तराई यी तीनै ठाउँको खानपान र रहन–सहनमा निकै भिन्नता पाइन्छ । जस्तै– हिमाली क्षेत्रका मानिसहरूले प्रायःजसो तिब्बती खानाहरू बढी रुचाएको पाइन्छ भने पहाडमा भने त्यसको केही फरक मिश्रित खानपानको चलन बढी छ । अमिलो, पीरो, चिल्लो, तीतो, शाकाहारी, मांसाहारी दुवै भएको पाइन्छ ।
हाम्रो समाजमा धेरै तरकारी, अचार, मिठाई, अन्नबाट बनेका धेरै खानाका परिकार चलनचल्तीमा छन् । हाम्रो तराई क्षेत्रमा बस्ने नेपालीको खानपान भारतीयहरूसँग मिल्दोजुल्दो छ । भारतमा पनि विभिन्न किसिमका जातीय, क्षेत्रीय, धार्मिकताको आधारमा खानाका परिकारहरू सिर्जना भएका छन् । हाम्रो नेपाली समाजमा पनि अहिले आएर विभिन्न किसिमका खानेकुराका पारखीहरू प्रसस्तै छन् । त्यसले गर्दा हामीकहाँ पनि चाइनिज, इन्डियन, कन्टिनेन्टल, मुगलाई, साउथ इन्डियन, गुजराती, इटालियन, मेक्सिकनलगायत विश्वका नाम चलेका खानाहरू पनि नेपालका ठूला तारे होटल, रेष्टुरेन्टहरूमा प्रचलनमा आएका छन् । यसले गर्दा पनि हाम्रो समाजमा प्रत्येक घरमा कुनै पाहुना आउँदा होस् अथवा कुनै पार्टी, विवाह, व्रतबन्धमा होस् नयाँ–नयाँ किसिमका परिकारहरू बनाउन मन लाग्न सक्छ ।